Iroko Ağacı Nerelerde Kullanılır?
Iroko ağacının kullanımı alanları arasında gemi ve bot gibi deniz taşıtları yapımı, iç ve dış mekan dekorasyonları, mobilya yapımı vardır. Plywood yapımında ve dekoratif kaplama yapımında kullanılır. Iroko yapısı itibari ile demiryolu ray döşemelerinde, bağlama kirişlerinde, denizcilik sektöründe kullanılır.İroko bunların yanında iç alanlarda yer döşemesi(parke) olarak kullanılır.
Iroko Ağacının Özellikleri
Iroko ağacının rengi altın portakal renginden açık kahve rengine ve doygun altın kahve rengi gibi renklerde çeşitlilik göstermektedir. İroko ağacı kabuk altı sap kısımlarda solgun sarı renkte, öze doğru ise koyulaşarak teak’ e benzer kahverengini alır. Gölgede zamanla rengi koyulaşmaktadır ve güneşli ortamlarda rengi solarak açıklaşır. Iroko ahşabının damarları genellikle birbirine bağlıdır fakat bazan düzensiz büyük desenlerde damarlarda vardır. İroko ağacı kalsiyum karbonat maddesi içerebilir bu maddeye taş diyebiliriz. Iroko ağacı hızlı kurur, çoğu makine ve el aleti ile kolayca işlenebilir.
İroko ahşabı ağır, sert, yağlı ve yüksek yoğunluklu yapısı sebebiyle dayanıklı mobilyaların vazgeçilmezidir.
YAPISI:
Göbek odunlu bir ağaçtır. Türüne göre bazen çok iri, bazen orta irilikte gözeneklidir. Gözenekleri dağınık düzendedir. Özışınları belirlidir. Çizgili, benekli, yollu, dalgalı, parıltılı görünen Değişik maun cinsleri vardır. Dal diplerinden çıkarılan kaplaması, pratik maun adı ile satılır. Piramit maun çok canlı damar süsleri taşır. Afrika maunu veya sepeti maun adı verilen türü, yön değiştiren buruk büyümesi yüzünden ilginç bir yapısal özellik gösterir. Yanar döner, uzun parıltılı damarlar yapan bu tür maunun masif ve kaplaması kullanıldığı asyaya canlı bir görüntü kazandırır. Yılhalka sınırları belirli biçimde birbirinden ayrılmaz.
RENGİ:
Dış odunu gri renklidir. İç odunu türüne göre sarı ile kırmızı kahverengi arasında değişir. Kesildiği andaki rengi, havanın etkisi ile ve zamanla belirli oranda koyulaşır.
ÖZELLİKLERİ:
Sıkı yapılı, az esnek bir ağaçtır. Kolay ve temiz işlenir. Az çalışır, az çeker ve az çatlar. Bol tanelidir. Bu yüzden en iyi boyanan ağaçlardandır. İyi verniklenir. Değişen hava koşullarında bile büyük dayanım gösterir. Çivi, vida ve tutkalla bağlanır kurma niteliği iyidir. Böcekler ve mikroorganizmalar tarafından kolay yıkımlanmaz Oyma ve tornada başarılı sonuçlar verir.
AĞIRLIĞI:
Hava kurusu maunun özgül ağırlığı yaklaşık olarak 0.50-0.60 gr/cm 3 tür.
KULLANILIŞI:
Çok değişik amaçlarla kullanılabilecek, üstün nitelikleri olan bir ağaçtır. Yapıların iç ve dış bölümlerinde doğrama, parke, merdiven yapımında. Gemicilikte, müzik aletlerinde, tornalı, oymalı, kakmalı işlerde, modern ve klasik bütün mobilyalarda masif ve kaplama olarak büyük bir kullanıma sahiptir.
Ayous İşlemesi çok kolay bir ağaç türüdür ve liflerinin yapısı Kuksa yapımına çok uygundur. Bardak yapıldıktan ve uygun yüzey işlemleri yapıldıktan sonra ağaç, gözeneklerinden sıvıyı sızdırmaz. Ağacın yumuşak yapısı elle çalışırken çok büyük bir kolaylık sağlar,kolaylıkla oyulabilir.
Bir çeşit Afrika ağacıdır. Günümüzde sıklıkla sauna üretiminde kullanılıyor. hafif, kolay yetişen, böceklenmeyen ve detay çalışmaları için elverişli olduğundan Afrika heykel sanatında, özellikle mask üretiminde önemli bir yere sahiptir. Batı Afrika, Kamerun, Gana, Gabon, Kongo gibi ülkelerde yetişen Ayous ağacı, diğer Afrika menşeili ağaçların arasında kolay işlenme potansiyeline sahip ağaç türüdür ve kolay şekil alır.Tomruktan kesildiğinde ilk halinde beyaz renkte olsa da ile temasa geçtikten sonra zamanla sarı tonlarına döner.
Yumuşak dokulu bir ağaç olmasından dolayı daha çok mobilya enstrüman yapımında kullanıldığı görülmektedir.Özellikle parke olarak değerlendirildiğinde yumuşak dokusu sayesinde zemine oldukça kuvvetli yapışır. Sauna da kaplama olarak en çok kullanılan türdür.
Ayous kerestenin odunu fildişi, altın sarısı, kahverengimsi sarı renktedir. Ev aletleri ve makinelerle çok kolay işleme tabi tutulabilir. Ayous kereste yumuşak ve dönme riski en düşük ağaçlardan biridir.Bu da reçinesiz ve düz damar dokuludur. Ayous ağacı yumuşak bir yüzeye sahip olması ve de yüksek sıcaklıklarda üzerinde ısıyı barındırmamasından dolayı sauna üretiminde en yaygın olarak kullanılan ağaçtır.Genellikle saunanın iç mekanlarda kullanılır.Ayous ağacı saunanın en önemli unsurlarından saunayı kullanan kişinin cildi direkt veya dolaylı olarak mutlaka bu ahşapla temas edecektir.
Ayous ağacı,kontraplak yapımında, mobilya kısımlarında,karoser uçak ve resim çerçevesi yapımında müzik aletlerinde, org ve piyanolarda, protez, ambalaj kapları yapımında,endüstriyel anlamda sauna kullanılır.Hobi alanında ise gemi sarım çıtalarında,maket ve mimari modellerde,uçak modelciliğinde, oymacılığında ,avuç içi iskarpela oymasında sıklıkla tercih edilir. ve kağıt endüstrisinde halk dilinde ağacı olarak bilinir.Çok hafif ve yumuşaktır.Maket bıçağıyla bile kesilebilir.
İşlenme Özellikleri: İyi işlenir. Körleştirme etkisi azdır. Çivileme ve vidalamada ön delme işlemine gerek vardır. İyi yapıştırılır ve tornalanır. Çok iyi cila kabul eder. Tanen ihtiva ettiğinden rutubetli halde demirle temas ettiğinde renklenmeler meydana gelir. Kestane ağacında olduğu gibi termitlere ve deniz hayvanlarına karşı dirençlidir.
Kullanış Yerleri
- Gemi yapımında,
- Marangozluk işlerinde
- mobilya,
- lambri,
- pencere doğramalarında,
- parke yapımında,
- köprü ve liman inşaatında tornacılık,
- oymacılık ve markieride kullanılır.
Teak yerine, “ Gold Teak” adı altında kullanılan bir ağaç türüdür.